Auteur: MaartenVerstuurd op 2016-06-26 12:36:41

Een schaakpartij bestaat uit 3 delen:

de opening, het middenspel en het eindspel

Het grote verschil tussen de 3 delen van de partij.

De opening => Je moet jouw stukken ontwikkelen en de koning in veiligheid brengen.
Het middenspel => Jouw koning moet in veiligheid blijven
Het eindspel => de koning is sterk en moet gebruikt worden! De koning wordt het sterkste stuk.

We moeten de koning zo centraal mogelijk zetten, zo nemen we het meeste ruimte.
We zullen een paar eenvoudige eindspelen bestuderen:

VOORBEELD 1:

BTFOR0000000000001000000000000000K0000000p000000000000000000000000000/BTFOR

Kan wit deze positie winnen?

Plan wit: de pion naar de overkant brengen met de koning.
Plan zwart: zorgen dat wit niet kan promoveren.

We beginnen met wit aan zet:

BTFOR0000000000001000000000000000K0000000p000000000000000000000000000/BTFOR

1. Kf5, Kf7 (zwart volgt de witte koning en gaat er rechtover staan, dit is de OPPOSITIE)
2. Ke5, Ke7 (zwart blijft wit volgen)
3. Kd5, Kd7 (hetzelfde liedje)
4. e5 (wit probeert met zijn pion op te rukken)

BTFOR000000000001000000000000000Kp00000000000000000000000000000000000/BTFOR

4 ...Ke7 (zwart blijft zo dicht mogelijk bij de pion)
5. e6

BTFOR00000000000010000000p000000K000000000000000000000000000000000000/BTFOR

Slechts één zet maakt remise voor zwart (controleer dat 5...Kf8 en 5...Kd8 en 5...Kf6 verliezen!)
5 ...Ke8! (zwart gaat staan op de kleur van het veld van de pion, zwart maakt zich klaar om de oppositie te kunnen nemen als wit vooruit gaat naar e6)
6. Kd6,Kd8 
7. e7+,Ke8
8. Ke6 en pat.

BTFOR000010000000p0000000K0000000000000000000000000000000000000000000/BTFOR
Met zwart aan zet:

BTFOR0000000000001000000000000000K0000000p000000000000000000000000000/BTFOR

a) 1 ...Kf7 2. Kd6 (de koning gaat de andere kant op en neemt ruimte, de pion zal overlopen)
b) 1 ...Kd7 2. Kf6 (de koning gaat de andere kant op en neemt ruimte, de pion zal overlopen)

Dus besluiten we:

Wit aan zet (bij het beste wederzijds spel) : remise, zwart neemt de oppositie en wit kan geen vooruitgang maken
Zwart aan zet (bij het beste wederzijds spel) : wit wint, zwart moet immers de oppositie opgeven

Een uitbreiding:

BTFOR0000000000001000000000000000K000000000000000p0000000000000000000/BTFOR

Wit wint met 1. e4! en zwart is aan zet en moet de oppositie opgeven.

Dus als de pion achter de koning staat en de koningen staan rechtover elkaar:
Wit wint als zwart aan zet is.
Remise als wit aan zet is.

Uitzondering: de witte pion staat reeds op de 5de rij

BTFOR00001000000000000000K0000000p00000000000000000000000000000000000/BTFOR

Wit wint in beide gevallen.

Zwart aan zet:
a) 1 ...Kd8 2. Kf7
b) 1 ...Kf8 2. Kd7

Wit aan zet: wit wint ook, hij kan zelfs de kant waarheen hij met de ,koning gaat kiezen:
a) 1. Kd6,Kd8 2. e6, Ke8 3. e7, Kf7 4. Kd7 en wit wint
​b) 1. Kf6,Kf8 2. e6, Ke8 3. e7, Kd7 4. Kf7 en wit wint

VOORBEELD 2:

BTFOR000000000000000000001600000000000000Kpp0000000000000000000000000/BTFOR

Hoe zouden we dit aanpakken?

Plan wit: proberen de pion op f6 te veroveren
Plan zwart: de pion op f6 proberen te behouden

A) 1 ...Ke7
a) 2. Kf5?!, Kf7 (nu kan wit geen vooruitgang meer maken met vooruitgaan, 3. g5, fxg5 4. Kxg5 (of 4. fxg5) en het wordt remise)
b) 2. Kd5!,Kd7 (zwart probeert de oppositie te behouden)
3. f5,Ke7 4. Kc6 en de pion van zwart zal verloren gaan.
De techniek is OUTFLANKING: de koning van de tegenstander wegduwen.

BTFOR000000000000100000K0060000000p00000000p0000000000000000000000000/BTFOR

B) 1 ...Kd6
2. Kf5, Ke7 3. Kg6, Ke6 4. f5+,Ke5 

BTFOR0000000000000000000006K000001p00000000p0000000000000000000000000/BTFOR

5. Kf7 en zwart moet de pion lossen

C) 1...Kf7 verliest op dezelfde manier.

Met zwart aan zet:

BTFOR0000000000001600000000000000Kpp000000000000000000000000000000000/BTFOR

1 ...f5! zwart geeft de pion
2. gxf5+,Kf6 3. Kf3,Kxf5 en dit kan zwart remise houden (controleer!)

BTFOR00000000000000000000010000000p0000000K00000000000000000000000000/BTFOR

VOORBEELD 3:

BTFOR0000000000000000000000660010000000000ppp000000000000K00000000000/BTFOR

Hoe moet wit dit winnen?

Plan wit: met een pion overlopen
Plan zwart: dit verhinderen, de pion proberen te stoppen.

Er bestaat een regel: HET VIERKANT.
Als de koning van zwart in het vierkant van de pion kan komen = remise
Als de koning van zwart niet in het vierkant van de pion kan komen = zwart verliest

1. f5, gxf5
a) 2. g5!, hxg5 3. h5! en wit wint.

Het wordt interessant als wit op de 2de zet geen 2. g5 speelt maar de f-pion slaat:

BTFOR00000000000000000000000600100600000000pp000000000000K00000000000/BTFOR

b) 2. gxf5 (mindere zet) ,Kd5 3. Kf3, Ke5 4. Kg4,Kf6 5. Kf4

wat moet zwart nu doen?

BTFOR00000000000000000000010600000p0000000K0p000000000000000000000000/BTFOR

a) 5...h5? (nu wint wit gemakkelijk)
6. Ke4, Kf7 7. Ke5, Ke7 8. f6+,Kf7 9. Kf5 en de h-pion gaat verloren

BTFOR000000000000010000000p0000000K060000000p000000000000000000000000/BTFOR

b) 5...Kf7 6. Ke5, Ke7 7. f6+,Kf8 (we gaan niet meteen naar f7, 7...Kf7 8. Kf5 en de h-pion valt)
8. Kf5

BTFOR000001000000000000000p0600000K000000000p000000000000000000000000/BTFOR

8 ...Kf7

BTFOR000000000000010000000p0600000K000000000p000000000000000000000000/BTFOR

9. h5! en zwart verliest de h-pion en de partij

BTFOR00000100000000000000Kp06000000000000000p000000000000000000000000/BTFOR

5. h5!, Ke8 

Nu moet wit een driehoekje maken:

6. Ke5, Kf8 (6...Kf7 7. Kf5 en de h-pion gaat verloren)
7. Kf4 (wit probeert de positie te bereiken met wit aan zet) 7 ...Ke8 
8. Ke4, Kf8 9. Ke5, Ke8 10. Ke6 en wit wint.

BTFOR00001000000000000000Kp060000000p00000000000000000000000000000000/BTFOR

Deze techniek is de techniek van een driehoekje maken.

Welke termen hebben we geleerd?

1) de oppositie: om de sleutelvelden te bewaken (veroveren)
2) outflanking: de koning van de tegenstander wegduwen
3) het vierkant: (om een doorgebroken pion eventueel te veroveren)
4) het driehoekje maken (om het tempoi af te geven aan zwart